Sędzia Stanisław Dąbrowski (1947-2014)
Stanisław Dąbrowski był członkiem Krajowej Rady Sądownictwa w latach 2002-2010. Od 2004 roku pełnił funkcje Wiceprzewodniczącego, a od 2006 do 2010 r. Przewodniczącego Rady. W 2010 roku został powołany na stanowisko Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego i pełnił tę funkcję do 2014 roku.
Był aktywnym działaczem „Solidarności”, w latach 1989-1991 posłem na Sejm X kadencji z ramienia Komitetu Obywatelskiego. Działał w Komisjach Sprawiedliwości i Prac Ustawodawczych, brał aktywny udział w tworzeniu zrębów nowego ustroju. Pracował nad ustawą o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz towarzyszył wyborom jej pierwszego składu, który miał zagwarantować przeprowadzenie niezbędnych zmian w sądownictwie. W 1990 roku został powołany do Sądu Najwyższego, gdzie orzekał w Izbie Cywilnej.
W swojej wieloletniej działalności pozaorzeczniczej sędzia Stanisław Dąbrowski skupiał się na umacnianiu władzy sądowniczej w Polsce. Od początku walczył o apolityczność sędziów i zakaz przynależności do partii. Jednocześnie, konsekwentnie podejmował wielotorowe działania, które miały zwiększyć zaufanie do sędziów i sądów. Podstawę do budowania praworządności i państwa prawa widział w konstytucyjnej zasadzie ochrony niezawisłości sędziów i niezależności sądów. Uważał, że szacunek i zaufanie zdobywa się przykładną pracą sędziego oraz postawą służby ludziom i idei sprawiedliwości. Zawsze podkreślał konieczność spełnienia wysokich wymagań etycznych przez osoby piastujące urząd sędziego. Dlatego tak ważne dla sędziego Dąbrowskiego było opracowanie kodeksu etyki sędziowskiej, w którym znalazły się standardy etyczne, jakimi powinien się kierować sędzia i które powinny go wyróżniać.
Jako Przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa i Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego sędzia Stanisław Dąbrowski dołożył wielu starań, by poprawić wizerunek sądów i sędziów w społeczeństwie. Wyjaśniał, przedstawiał fakty, spotykał się z dziennikarzami i udzielał wywiadów. Prostował informacje zawarte w materiałach dziennikarskich, które, wykorzystując jednostkowe przypadki, kreowały negatywny obraz pracy sądów. Tłumaczył, że instytucje prawne w państwie kształtują ludzie i praktyka. Dostrzegał potrzebę nieustannego informowania społeczeństwa i przedstawicieli władz, że sędziowie nie są uprzywilejowaną kategorię urzędników, tylko piastunami władzy sądowniczej, równej pozostałym władzom. Konsekwentnie przypominał treść art. 173 Konstytucji RP, zgodnie z którym sądy i trybunały są władzą odrębną i niezależną od pozostałych.
Dzięki osobistemu zaangażowaniu i determinacji sędziego Stanisława Dąbrowskiego Krajowa Rada Sądownictwa uzyskała samodzielność finansową na wzór Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego czy Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Jako Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego ożywił jego działalność jurysdykcyjną. Kierując się konstytucyjną misją ujednolicania orzecznictwa, inicjował wiele zagadnień prawnych. Pod kierownictwem sędziego Stanisława Dąbrowskiego Sąd Najwyższy działał sprawnie i szybko, reprezentując najwyższy poziom merytoryczny. Godne pełnienie najwyższej funkcji Pierwszego Prezesa SN przez sędziego Dąbrowskiego, wzmocniło nie tylko samą instytucję, ale i całe sądownictwo.
Wszyscy, którzy wspominają sędziego Stanisława Dąbrowskiego podkreślają Jego uczciwość, odwagę, mądrość, prawość oraz postawę sędziowską i obywatelską jako wzór do naśladowania. Takie cechy z jednej strony budziły szacunek i respekt, zarówno wobec Jego osoby, jak i reprezentowanych instytucji, z drugiej, gwarantowały zasłużony i niekwestionowany autorytet i uznanie.
Stanisław Dąbrowski zmarł 9 stycznia 2014 roku w Warszawie. Pośmiertnie został odznaczony przez Prezydenta Bronisława Komorowskiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla wymiaru sprawiedliwości i przemian demokratycznych w Polsce oraz za osiągnięcia w kształtowaniu zasad demokratycznego państwa prawa.
Opr. W. Rudzka