Stanowisko międzynarodowego stowarzyszenia sędziów i prokuratorów MEDEL na temat zmian w ustawach odnoszących się do sądownictwa
ZACHOWAĆ RZĄDY PRAWA W POLSCE
OŚWIADCZENIE MEDEL W PRZEDMIOCIE REFORMY SĄDU NAJWYŻSZEGO
MEDEL [stowarzyszenie Sędziowie i Prokuratorzy Europejscy na Rzecz Demokracji i Wolności] śledzi z rosnącym zaniepokojeniem rozwój wydarzeń w Polsce.
Całkiem niedawno, bo 1 lipca 2017 r. Zgromadzenie Ogólne MEDEL przyjęło komunikat w sprawie polskiego Trybunału Konstytucyjnego, wzywając instytucje UE do kontynuowania dialogu z władzami Polski w celu przywrócenia zasady państwa prawa. Od tego czasu większość rządząca w Polsce podjęła kolejne kroki zmierzające do osłabienia niezależności sądownictwa, co głęboko podważa fundamenty demokratycznego państwa prawa.
12 lipca 2017 r. Sejm - izba niższa polskiego parlamentu - przyjął ustawy zmieniające: ustawę o Krajowej Radzie Sądownictwa i Prawo o ustroju sądów powszechnym. Zostały one potwierdzone przez wyższą izbę parlamentu (Senat), działającą w trybie przyspieszonym, bez odpowiedniej debaty i rozważenia kwestii, a obecnie obie ustawy czekają na podpis Prezydenta RP. Ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa przewiduje między innymi wygaśnięcie kadencji jej członków - sędziów i wybór nowych nie przez środowisko sędziowskie, ale przez polityków. Ponadto Rada składać się ma z dwóch zgromadzeń (jednego z politykami w składzie i drugiego złożonego z sędziów), które będą musiały działać jednomyślnie przy podejmowaniu decyzji w sprawie nominacji sędziowskich. Ustawa o ustroju sądów powszechnych przewiduje znaczny wzrost wpływu Ministra Sprawiedliwości (a jednocześnie Prokuratora Generalnego) na administrację sądową i zarządzanie sądem, w szczególności poprzez uprawnienie do arbitralnego zwolnienia i mianowania prezesów wszystkich sądów. Przyjęte rozwiązania zwiększą wpływ polityków na powoływanie sędziów, co może mieć negatywny wpływ na ich rzetelność i niezależność.
Również w dniu 12 lipca 2017 r., do Sejmu wniesiony został projekt ustawy o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym, która przewiduje między innymi, że wszyscy sędziowie tego najwyższego organu sądownictwa w Polsce mają zostać przeniesieni w stan spoczynku z dniem wejścia w życie niniejszego aktu prawnego, za wyjątkiem sędziów wybranych przez Ministra Sprawiedliwości do kontynuowania służby.
Wszystkie wspomniane zmiany naruszają nie tylko Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej, ale również standardy europejskie i doprowadzą do zniweczenia niezależności sądów sędziowskich. Prawa podstawowe poszczególnych obywateli nie będą już skutecznie chronione. Demokratyczne państwo prawa, będące jedną z podstawowych wartości Unii Europejskiej, przestanie w Polsce funkcjonować.
MEDEL wzywa Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, jako strażnika Konstytucji, by zapobiegł wejściu w życie wspomnianych ustaw dotyczących sądownictwa, przyjętych przez parlament. MEDEL wzywa właściwe instytucje UE do podjęcia wszelkich możliwych kroków w celu ochrony praworządności w Polsce jako państwie członkowskim Unii Europejskiej.
18 lipca 2017 r.