Krajowa Rada Sądownictwa

w 2003 r.

INFORMACJA O DZIAŁALNOŚCI KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2003 r.

A. Informacja o stanie postępowań prowadzonych przez Krajową Radę Sądownictwa w trybie art. 7 ustawy z dnia 17 grudnia 1997 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 1998 r. Nr 98, poz. 607).

W 2003 r. Krajowa Rada Sądownictwa podjęła 2 uchwały w trybie art. 7 powołanej wyżej ustawy:

• uchwałę o umorzeniu postępowania w przedmiocie wniosku o stwierdzenie nieważności uchwał KRS
• uchwałę o ponownej odmowie stwierdzenia okoliczności powodujących utratę uprawnień do stanu spoczynku

Od początku obowiązywania ustawy z dnia 17 grudnia 1997 r. - Krajowa Rada Sądownictwa pozbawiła uprawnień do stanu spoczynku i uposażenia w stanie spoczynku 57 osób:

Krajowej Radzie Sądownictwa pozostała do ponownego rozpoznania 1 sprawa, dotycząca sędziego w stanie spoczynku.

B. Sprawy z zakresu odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów.

W 2003 roku Krajowa Rada Sądownictwa korzystała ze swoich kompetencji przyznanych ustawą z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych, w odniesieniu do postępowań dyscyplinarnych prowadzonych w stosunku do sędziów. Zgodnie z art. 114 wyżej wymienionej ustawy, Rada może występować do Rzecznika Dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych z żądaniem podjęcia wobec sędziego czynności dyscyplinarnych. W przypadku odmowy Rzecznika, Rada ma prawo zaskarżyć takie postanowienie do sądu dyscyplinarnego. Art. 121 usp uprawnia Radę do składania do Sądu Najwyższego - Sądu Dyscyplinarnego odwołań od każdego wyroku wydanego przez sądy dyscyplinarne pierwszej instancji. Ponadto, w myśl art. 125 usp, Rada jest władna wystąpić o wznowienie postępowania dyscyplinarnego.

W celu realizacji zadań Rady z zakresu postępowań dyscyplinarnych, spośród członków Rady powołana została Komisja do spraw odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów. Podstawą prawną powołania i działania tej Komisji jest rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 22 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowego trybu działania Krajowej Rady Sądownictwa oraz postępowania przed Radą.

W 2003 r. wpłynęły do Rady sprawy dotyczące 103 sędziów. W większości były to nieprawomocne wyroki Sądów Dyscyplinarnych pierwszej instancji, które oceniane były przez Radę pod kątem potrzeby złożenia odwołania. Ostatecznie Rada dwukrotnie odwołała się od wyroków Sądów Dyscyplinarnych i jeden raz od uchwały Sądu Dyscyplinarnego. Ponadto, korzystając z dyspozycji art. 128 usp, Rada jeden raz odwołała się od postanowienia Sądu Dyscyplinarnego w przedmiocie zawieszenia postępowania w sprawie dyscyplinarnej sędziego. W jednym przypadku Rada podjęła uchwałę o wystąpieniu do Rzecznika Dyscyplinarnego z żądaniem podjęcia czynności dyscyplinarnych w stosunku do jednego sędziego.

Krajowa Rada Sądownictwa ma również prawo, wynikające z uregulowań ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o ustroju sądów wojskowych, do występowania z żądaniem podjęcia czynności dyscyplinarnych do Rzecznika Dyscyplinarnego sędziów sądów wojskowych. W 2003 r. Rada nie korzystała z tego uprawnienia. Ponadto w wymienionym okresie nie wpłynęły do Rady żadne wyroki wojskowych sądów dyscyplinarnych.

C. Informacja o skargach i wnioskach, które wpłynęły do Krajowej Rady Sądownictwa w 2003 r.

W 2003 r. wpłynęło do Krajowej Rady Sądownictwa 1012 skarg i wniosków od 633 osób.

Podobnie jak w latach ubiegłych, charakter spraw z jakimi obywatele zwracają się do Krajowej Rady Sądownictwa świadczy o braku znajomości celów, dla których Rada została ustanowiona i przyznanych jej kompetencji. Rada traktowana jest jako nadrzędny organ wymiaru sprawiedliwości, powołany do sprawowania nadzoru administracyjnego i judykacyjnego nad działalnością sądownictwa w Polsce.

Przedmiotem większości skarg i wniosków, nadesłanych do Rady w powyższym okresie sprawozdawczym były zarzuty dotyczące sfery orzecznictwa sądowego, zarówno sądów powszechnych, jak i Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Sądu Najwyższego.

Skarżący domagali się wprost ingerencji Rady w zakres toczących się postępowań sądowych w indywidualnych sprawach, zaś w stosunku do zapadłych orzeczeń - przeprowadzenia ich merytorycznej oceny czy wreszcie wzruszenie orzeczenia niesatysfakcjonującego stronę. Skarżący wnosili również o objęcie nadzorem służbowym Rady postępowań będących w toku oraz przeprowadzenia wizytacji sądów i lustracji pracy sędziów.

Część pism skierowanych do Rady miało charakter pism procesowych, w których skarżący wnosili o wyłączenie sędziego (sądu), dopuszczenie dowodu w sprawie czy też wnioskowali o wniesienie na ich rzecz środka odwoławczego bądź wzruszenie prawomocnego orzeczenia.

W sprawach z zakresu administracji sądowej, skargi w głównej mierze dotyczyły pracy sekretariatów sądowych (trudności z dostępem do akt sprawy) i czynności prezesów sądów.

Jednym z wyrazów niezadowolenia stron postępowań sądowych z zapadłych orzeczeń były doniesienia o naruszeniu przez sędziów zasad etyki zawodowej i żądania wszczęcia postępowań dyscyplinarnych i karnych. 70 tego typu wniosków zostało rozpatrzonych przez Komisję do spraw odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów i z tego 7 wniosków Komisja przekazała Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Sędziów Sądów Powszechnych - celem rozważenia we własnym zakresie potrzeby podjęcia czynności dyscyplinarnych.

Poza skargami dotyczącymi działalności sądów, korespondenci skarżyli się również na czynności organów postępowania przygotowawczego i organów egzekucji sądowej.

Nadto, wskazując na ubóstwo, zwracali się do Rady o udzielenie porad prawnych w sprawach zawisłych przed sądami i w sprawach, które dopiero zamierzają prowadzić.

W odpowiedzi na skargi i wnioski skierowane do Rady - udzielane były zainteresowanym stosowne wyjaśnienia, wskazywane organy właściwe w sprawie lub pisma były przekazywane - według właściwości - prezesom sądów.

W postępowaniu skargowym prowadzonym przez prezesów sądów i Krajową Radę Sądownictwa nie jest możliwe wzruszenie jakiegokolwiek orzeczenia sądowego. To powodowało niezadowolenie skarżących ze sposobu załatwienia ich skarg i objawiało się ponownymi pismami w znacznie ostrzejszym tonie czy wręcz zawierającym zwroty obraźliwe. W korespondencji, która w 2003 r. wpłynęła do Rady - brak szacunku wobec instytucji sądu jest szczególnie widoczny. Zwroty takie jak: "korupcja w sądzie", "skorumpowany sędzia" - stały się nagminnie używane w treści skarg i wniosków.

290 skarg i wniosków pozostawiono bez dalszego biegu. Były to pisma ponawiane, pisma o charakterze pieniaczym, wskazujące na niezrównoważenie psychiczne ich autorów, jak też pisma anonimowe.

D. Kontakty międzynarodowe.

Podobnie jak minione lata, rok 2003 obfitował dużą liczbą spotkań członków Krajowej Rady Sądownictwa z przedstawicielami władzy sądowniczej innych państw. Miniony rok pozwolił zacieśnić utrzymywane dotychczas więzi oraz nawiązać nowe kontakty międzynarodowe.

W 2003 r. odbyło się w siedzibie Krajowej Rady Sądownictwa wiele spotkań z delegacjami zagranicznymi. Wśród przybyłych gości znaleźli się najwyżsi przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości. Swoją obecnością zaszczycili Radę Ministrowie Sprawiedliwości Francji oraz Austrii. Rada miała przyjemność gościć Prezesa Sądu Najwyższego Chorwacji, Czech, a także przybyłych razem z nimi Wiceprezesów i Przewodniczących Wydziałów Sądów Najwyższych wymienionych państw. Ważnym wydarzeniem w sferze współpracy międzynarodowej było przybycie Eksperta Komisji Europejskiej, Pani Renzy Cescon, monitorującego realizację zobowiązań podjętych przez Polskę w toku negocjacji akcesyjnych w obszarze "Wymiar sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne". Ponadto, w minionym roku, Krajowa Rada Sądownictwa dwukrotnie gościła delegację hiszpańskich ekspertów. Obydwie wizyty poświęcone były wymianie poglądów na temat modelu kształcenia kadr wymiaru sprawiedliwości.

Poza wyżej wymienionymi spotkaniami mającymi miejsce w siedzibie Rady przedstawiciele KRS udali się we wrześniu 2003 r. z trzydniową wizytą do Kijowa, na zaproszenie Najwyższej Rady Sądownictwa Ukrainy. Podczas pobytu na Ukrainie delegacja Rady złożyła wizyty między innymi w Sądzie Najwyższym, Sądzie Apelacyjnym i Sądzie Konstytucyjnym. W trakcie wizyty delegacja zapoznała się z zakresem kompetencji Najwyższej Rady Sądownictwa Ukrainy, jej składem osobowym, organizacją oraz pozycją Rady w strukturze organów państwowych. Wizyta ta przebiegała w przyjaznej atmosferze, sprzyjającej wymianie doświadczeń oraz zacieśnianiu wzajemnych kontaktów.

W 2003 r. członkowie Krajowej Rady Sądownictwa brali udział w konferencjach, które odbywały się w kraju i zagranicą. Przedstawiciel Rady uczestniczył w konferencji w Hadze dotyczącej sądownictwa w Unii Europejskiej oraz perspektyw współpracy w tym zakresie. KRS była reprezentowana na odbywającej się pod patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Pana Aleksandra Kwaśniewskiego Międzynarodowej Konferencji Naukowej na temat "Prawo Unii Europejskiej w wewnętrznym porządku prawnym państw członkowskich". Nie zabrakło również przedstawiciela Rady w organizowanym przez Ambasadę Brytyjską spotkaniu w Warszawie z przedstawicielami brytyjskiego departamentu do spraw konstytucyjnych. W listopadzie 2003 r. reprezentant Rady brał udział w Pierwszej Europejskiej Konferencji Sędziów na zakończenie której zgłosił propozycję odbycia kolejnej Konferencji w Polsce. Propozycja ta została przyjęta. Jako termin spotkania przyjęto maj 2005 r. Po zakończeniu Konferencji przedstawiciel Rady uczestniczył w pracach Konsultacyjnej Rady Sędziów Europejskich.

Kontakty międzynarodowe utrzymywane przez Krajową Radę Sądownictwa mają na celu wymianę doświadczeń i poglądów. Służą zacieśnianiu więzi oraz nawiązywaniu nowych przyjaźni między sędziami różnych państw. Sprzyja to poprawie wizerunku polskiego sądownictwa, którego sprawne funkcjonowanie jest wysoce pożądane w przeddzień przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.

E. Dane statystyczne za okres 1.01.2003 r. - 31.12.2003 r.

KRAJOWA RADA SĄDOWNICTWA

• obradowała 38 dni na 14 posiedzeniach
• podjęła uchwał - 94 ( w sprawach osobowych i problemowych)
• podjęła uchwały względem: 1311 osób

UCHWAŁY W SPRAWACH KADROWYCH DOTYCZYŁY W SZCZEGÓLNOŚCI:

• przedstawienia Prezydentowi RP z wnioskiem o powołanie do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego (w tym powrót na uprzednio zajmowane stanowisko) - 891 osób do:

  Sądu Najwyższego	-	2
  Naczelnego Sądu Administracyjnego	-	1
  Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego	-	80
  sądu apelacyjnego	-	48
  sądu okręgowego	-	177
  sądu rejonowego	-	577
  wojskowego sądu okręgowego	-	3
  wojskowego sądu garnizonowego	-	3

• zmiany w uchwale KRS w sprawie powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego - 3 sędziów:

  Wojewódzki Sąd Administracyjny

  -

  3

• umorzenia postępowania w sprawie powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego - 6 osób do:

  Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego	-	3
  sądu apelacyjnego	-	2
  sądu okręgowego	-	1

• nie przedstawienia Prezydentowi RP z wnioskiem o powołanie do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego - 354 osób do:

  Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego	-	242
  sądu apelacyjnego	-	14
  sądu okręgowego	-	54
  sądu rejonowego	-	44

• przeniesienia sędziego w stan spoczynku - 21 sędziów:

  sądu apelacyjnego	-	2
  sądu okręgowego	-	8
  sądu rejonowego	-	11

• odmowy przeniesienia sędziego w stan spoczynku :

  1 sędzia sądu rejonowego

• wyrażenia zgody na dalsze zajmowanie stanowiska sędziego po ukończeniu 65 roku życia - 50 sędziów (w tym 7 sędziów z nieuwzględnieniem wniosków w pozostałym zakresie):

  sądu apelacyjnego	-	4
  sądu okręgowego	-	37
  sądu rejonowego	-	9

• nie wyrażenia zgody na dalsze zajmowanie stanowiska sędziego - 6 sędziów:

  sądu okręgowego	-	3
  sądu rejonowego	-	3

• umorzenia postępowania w przedmiocie wyrażenia zgody na dalsze zajmowanie stanowiska sędziego - 4 sędziów:

  sądu apelacyjnego	-	1
  sądu okręgowego	-	3

• uchylenia umorzenia postępowania w przedmiocie wyrażenia zgody - 4 sędziów:

  sądu apelacyjnego	-	1
  sądu okręgowego	-	3

• umorzenia postępowania ze względu na brak podstawy prawnej do merytorycznego rozpatrzenia wniosku:

  1 sędzia sądu okręgowego w stanie spoczynku

• odmowy stwierdzenia okoliczności powodujących utratę prawa do stanu spoczynku i uposażenia w stanie spoczynku (prawa do uposażenia rodzinnego):

  1 sędzia sądu okręgowego w stanie spoczynku - ponowna odmowa

• odwołania od wyroku (uchwały, postanowienia) Sądu Dyscyplinarnego na podstawie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych z dnia 27 lipca 2001 r. - 4 sędziów:

  sądu rejonowego - 4 (w tym 1 sędzia w stanie spoczynku)

• wystąpienia do Rzecznika Dyscyplinarnego z żądaniem podjęcia czynności dyscyplinarnych na podstawie ustawy- Prawo o ustroju sądów powszechnych z dnia 27 lipca 2001 r. :

  1 sędzia sądu rejonowego

< powrót

print