Stanowisko Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 13 września 2013 r. (Nr WOK-020-103/13)
STANOWISKO
KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
z dnia 13 września 2013 r.
w przedmiocie projektu założeń projektu ustawy o biegłych sądowych
Krajowa Rada Sądownictwa zauważa, że obecny projekt założeń ustawy o biegłych sądowych przekazany przez Ministra Sprawiedliwości w dniu 30 lipca 2013 r., w przeważającej części jest tożsamy z projektem przedstawionym w dniu 8 października 2012 r., co do którego Rada wyraziła stanowisko na posiedzeniu w dniu 14 listopada 2012 r. W związku z powyższym Rada podtrzymuje, swoje poprzednie stanowisko dotyczące tej części projektu.
Istotne różnice pomiędzy obecnym a poprzednim projektem założeń projektu ustawy o biegłych sądowych sprowadzają się do:
1. odstąpienia od zamieszczenia w ustawie regulacji odnoszących się do wynagrodzenia biegłych i kosztów ekspertyz oraz rezygnacji ze zwolnienia czynności wykonywanych przez osoby fizyczne w charakterze biegłych sądowych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług,
2. skrócenia z pięciu do trzech lat minimalnego okresu doświadczenia (jakim musi legitymować się kandydat) w dziedzinie, w której ma zostać ustanowiony biegłym,
3. rezygnacji z wymogu ukończenia przez kandydata na biegłego 30 roku życia,
4. nałożenia obowiązku ukończenia przez kandydata na biegłego szkolenia z zakresu przepisów dotyczących statusu biegłego oraz jego praw i obowiązków w procesie, organizowanego przez prezesa sądu okręgowego,
5. rezygnacji z wyłączenia odpowiedzialności cywilnoprawnej biegłego za wydaną opinię wobec osób trzecich.
Z wyżej wymienionych zmian jakie znalazły się w obecnym projekcie Krajowa Rada Sądownictwa pozytywnie ocenia jedynie nałożenie na kandydatów na biegłych obowiązku ukończenia szkolenia z zakresu przepisów dotyczących statusu biegłego oraz jego praw i obowiązków w procesie (które będą organizować prezesi sądów okręgowych). Pozostałe modyfikacje, a w szczególności brak w przyszłej ustawie uregulowań dotyczących wynagrodzeń biegłych oraz obniżenie wieku kandydatów i skrócenie okresu ich doświadczenia w dziedzinie, w której chcą być biegłymi mogą doprowadzić do obniżenia poziomu merytorycznego opinii biegłych. Jest to realne w sytuacji, w której nie dojdzie do od dawna oczekiwanego wzrostu wynagrodzeń biegłych, który byłby zachętą do ubiegania się o tę funkcję przez uznanych w swoich dziedzinach działalności specjalistów.
Z obecnych założeń nie wynika dlaczego rezygnuje się z wyłączenia odpowiedzialności cywilnoprawnej biegłych za wydane opinie wobec osób trzecich. W sytuacji, w której opinie są wydawane na podstawie zlecenia sądów, które przyznają za nie wynagrodzenia oraz ostatecznie oceniają ich przydatność jako dowodów w konkretnych sprawach, nie wydaje się uzasadnione dopuszczenie możliwości kwestionowania opinii w odrębnych procesach wytaczanych biegłym przez strony.