Stanowisko Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 13 czerwca 2014 r. (Nr WOK 401-15/14 dot. Nr WWM 084-3/14)
STANOWISKO
KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
z dnia 13 czerwca 2014 r.
w przedmiocie Komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów
„Unijny program na rzecz wymiaru sprawiedliwości na 2020 r. – zwiększanie zaufania, mobilności i wzrostu w Unii”
Krajowa Rada Sądownictwa przychylnie przyjmuje propozycje przedstawione w komunikacie Komisji Unii Europejskiej dotyczącym „Unijnego programu na rzecz wymiaru sprawiedliwości na 2020 r. – zwiększanie zaufania, mobilności i wzrostu w Unii”.
W toku wdrażania przez Polskę reform strukturalnych mających na celu skrócenie czasu postępowań sądowych oraz upowszechnienia mediacji i pozasądowego rozstrzygania sporów współdziałanie organów rządowych z Krajową Radą Sądownictwa jest niezbędne. Współdziałanie to powinno wyrażać się w rzeczowej i merytorycznej współpracy z Ministerstwem Sprawiedliwości, a także stowarzyszeniami sędziowskimi oraz środowiskiem prawniczym mającej na celu wypracowanie modelu reform strukturalnych i poddanie ich szerokim konsultacjom.
Konieczne jest wzmocnienie roli i pozycji Krajowej Rady Sądownictwa w procesie szkolenia kadr wymiaru sprawiedliwości w zakresie prawa Unii Europejskiej. Szkolenie sędziów, w tym aplikantów sędziowskich w zakresie prawa europejskiego powinno być realizowane przez niezależną instytucję publiczną (typu Akademia Sędziowska), podlegającą (co do tworzenia programów i nadzoru merytorycznego nad ich wykonaniem) Krajowej Radzie Sądownictwa. Obecne podleganie Krajowej Szkoły Sadownictwa i Prokuratury nadzorowi Ministra Sprawiedliwości nie odpowiada standardom europejskim (European Network of Councils for the Judiciary, Consultative Council of European Judges) i priorytetom Komisji Europejskiej dotyczącym szkolenia sędziów jak również nie sprzyja budowaniu wzajemnego zaufania pomiędzy instytucjami sądownictwa w Unii Europejskiej.
Krajowa Rada Sądownictwa gotowa jest przejąć nadzór merytoryczny nad Krajową Szkołą Sądownictwa i Prokuratury i współpracować z Ministerstwem Sprawiedliwości w tworzeniu na przykład krajowej sieci ekspertów ds. prawa europejskiego, Komisja Europejska promuje budowanie sieci, powiązań, kooperacji i współpracy pomiędzy poszczególnymi krajami Unii Europejskiej. Utworzenie takiej sieci byłoby najlepszym wkładem Ministerstwa Sprawiedliwości w wykonanie zaleceń Komisji Europejskiej.
Krajowa Rada Sądownictwa mogłaby także wspierać (na poziomie krajowym oraz na poziomie europejskim) każdy rodzaj współpracy między poszczególnymi radami sądownictwa i szkołami sędziowskimi. KRS może także popierać inicjatywy European Judicial Training Network (EJTN) skierowane do polskiego rządu.
Krajowa Rada Sądownictwa gotowa jest służyć sieci EJTN wsparciem we wskazywaniu polskich ekspertów zajmujących się prawem europejskim (np. zakazem dyskryminacji, podatkami w ramach UE, upadłościami europejskimi, koordynacją systemów ubezpieczeń społecznych, swobodnym przepływem towarów i usług, ochrona konkurencji itd.).
Krajowa Rada Sądownictwa odgrywa szczególną rolę w budowaniu wzajemnego zaufania obywateli, prawników praktyków i sędziów do treści orzeczeń sądowych niezależnie od państwa członkowskiego, w którym zostały one wydane. Aktywność KRS w działalności międzynarodowej sprzyja budowaniu wzajemnego zaufania między sądami. Krajowa Rada Sądownictwa od 10 lat jest członkiem (i jednym z założycieli) Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa ENCJ. W ramach pracy ENCJ Rada koordynowała i koordynuje prace szeregu grup roboczych, których efekty sprzyjają wzajemnemu poznawaniu i zbliżaniu systemów sądowych w ramach państw członków Unii Europejskiej, budowaniu wzajemnego zaufania oraz umacniania pozycji i roli władzy sądowniczej. Aktualnie Krajowa Rada Sądownictwa wchodzi w skład Komitetu Sterującego ENCJ.
W przekonaniu Krajowej Rady Sądownictwa, osiągnięcie dalszych postępów w tworzeniu wspólnej europejskiej przestrzeni sprawiedliwości ukierunkowanej na zaufanie, mobilność i wzrost jest możliwe tylko przy dobrym współdziałaniu wszystkich Instytucji odpowiedzialnych za wymiar sprawiedliwości przy uwzględnieniu ważnej roli Krajowej Rady Sądownictwa w tym procesie.